همه چیز درباره بلاک چین؛ توضیح بلاک چین به زبان ساده

در دنیای دیجیتالی امروز، اعتماد، به یک کالای ارزشمند تبدیل شده است. در واقع ما به طور محتاطانه‌ای به پلتفرم‌ها و خدماتی اتکا می‌کنیم که اطلاعات شخصی و مالی ما را در اختیار دارند و می‌خواهیم مطمئن شویم که این اطلاعات ایمن و محرمانه هستند. امروزه عمده فعالیت‌های فیزیکی کسب درآمد به دنیای مجازی انتقال یافته است. پس اطمینان حاصل کردن از وجود این ویژگی (امنیت) بسیار مهم است. در این میان بلاک‌چین نمونه واضحی از یک پلتفرم قابل اعتماد است.

Blockchain یک پایگاه داده توزیع شده است که به طور مداوم در حال به‌روزرسانی است و سوابقی از معاملات را به روشی غیر قابل تغییر ثبت می‌کند. این به این معنی است که هیچ کس، حتی یک هکر یا مقام دولتی، نمی‌تواند سوابق را دستکاری کند. این امر بلاک چین را به بستری ایده‌آل برای معاملات و تعاملات امن و شفاف تبدیل می‌کند. اما این پلتفرم فراتر از ارزهای دیجیتال است. این سامانه این پتانسیل را دارد که نحوه انجام معاملات، ردیابی زنجیره تامین، مدیریت هویت و موارد دیگر را متحول کند.

بلاک چین چیست؟

بلاک چین، که به عنوان "زنجیره بلوکی" نیز شناخته می‌شود، یک پایگاه داده توزیع‌شده و غیرمتمرکز است که تراکنش‌ها را به صورت دیجیتالی و امن ثبت می‌کند. این فناوری به عنوان پایه اصلی ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین شناخته می‌شود، اما کاربردهای بسیار فراتر از آن دارد. برای درک واضح‌تر این سیستم یک دفتر حسابداری بزرگ را در نظر بگیرید که اطلاعات در به جای ذخیره در یک مکان خاص، در میان تعداد زیادی کامپیوتر در تمام جهان توزیع شده است. این دفتر کل همیشه به روز است و تمامی تراکنش‌ها به صورت شفاف و قابل بررسی برای همه افراد شبکه قابل دسترسی هستند.

این ویژگی‌ها امنیت و اعتماد را در بلاک چین به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و از دخل و تصرف و تغییر اطلاعات جلوگیری می‌کند. در هر "بلاک" از این زنجیره، مجموعه‌ای از تراکنش‌ها به همراه اطلاعاتی مانند تاریخ و زمان و آدرس کیف پول‌ها ذخیره می‌شود. هر بلاک به بلاک قبلی لینک می‌شود و یک "زنجیره" را ایجاد می‌کند که تغییر یا تقلب در آن غیرممکن است. این کار به وسیله الگوریتم‌های رمزنگاری پیشرفته و همچنین توافق بین همه اعضای شبکه انجام می‌شود.

نحوه عملکرد بلاک چین و چگونگی اتصال بلاک ها به هم

در هسته اصلی بلاک چین، زنجیره‌ای از "بلوک ها" قرار دارد که هر کدام حاوی مجموعه‌ای از تراکنش‌ها و همچنین اطلاعات مربوط به بلوک قبلی هستند. این پیوندها از طریق "هش" ایجاد می‌شوند، که اثر انگشت منحصر به فرد هر بلوک را بر اساس محتوای آن ایجاد می‌کند. هرگونه تغییر در یک بلوک، هش آن را تغییر می‌دهد و در نتیجه تناقضی با هش‌های بلوک‌های بعدی ایجاد می‌کند و به طور موثر دستکاری اطلاعات را غیرممکن می‌‌سازد.

علاوه بر این، هر بلوک توسط شبکه‌ای از رایانه‌ها به نام "گره" تأیید می‌شود. این گره‌ها، که می‌توانند شامل هر دستگاهی باشند که نرم‌افزار بلاک چین را اجرا می‌کند، گره‌ها کپی کامل از زنجیره را حفظ می‌کنند و دائماً در حال تأیید صحت تراکنش‌ها و بلوک‌های جدید هستند. این فرآیند اجماع، که اغلب به عنوان "استخراج" شناخته می‌شود، امنیت و ثبات بلاک چین را تضمین می‌کند. به طور خلاصه، Blockchain با اتصال بلاک‌ها به یکدیگر از طریق رمزنگاری و مکانیزم‌های اجماع، یک سیستم ثبت اطلاعات امن، شفاف و غیرقابل تغییر ایجاد می‌کند.

انواع بلاک چین

انواع بلاک چین‌ها، که یکی از نوآوری‌های برجسته فناوری در دهه اخیر هستند، به دو دسته اصلی خصوصی و عمومی تقسیم می‌شوند. شما باید با بررسی حوزه کاری خود و جمعی از خواسته‌هایتان یک مورد را برای فعالیت انتخاب کنید. در ادامه هر یک از این موارد را مختصرا شرح می‌دهیم.

بلاک چین های خصوصی

بلاک‌چین خصوصی دارای مجوز است و توسط یک سازمان یا گروهی از سازمان‌ها کنترل می‌شود. در این پلتفرم دسترسی به شبکه و انجام تراکنش به شکل محدودی برای کاربران ایجاد شده است. یک نمونه از Blockchain خصوصی، Hyperledger Fabric است. این سیستم به طور اختصاصی برای استفاده‌های سازمانی طراحی شده است و به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا شبکه‌های زنجیره‌ای بلوکی خود را بسازند و مدیریت کنند. بلاک‌چین‌های خصوصی سریع‌تر و کارآمدتر از بلاک‌چین‌های عمومی هستند و می‌توانند مقیاس‌پذیری بیشتری داشته باشند. آنها همچنین محرمانه و امن‌تر هستند، زیرا دسترسی به آنها محدود است.

بلاک چین های عمومی

بلاک‌چین عمومی، بدون مجوز و غیرمتمرکز است، به این معنی که هر کس می‌تواند به آن بپیوندد و در آن تراکنش انجام دهد. هیچ نهاد مرکزی برای کنترل شبکه وجود ندارد و در عوض، توسط همه مشارکت‌کنندگان به طور مشترک اداره می‌شود. یک نمونه مشهور از Blockchain عمومی، بیت‌کوین است.

در این شبکه، تراکنش‌ها توسط ماینرها تأیید و به زنجیره بلوکی اضافه می‌شوند. ماینرها از قدرت محاسباتی خود برای حل معادلات پیچیده ریاضی استفاده و در ازای آن، بیت‌کوین جدید دریافت می‌کنند. بلاک‌چین‌های عمومی به دلیل شفافیت، امنیت و مقاومت در برابر سانسور مشهور هستند. آنها همچنین برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) استفاده می‌شوند که بدون نیاز به واسطه قابل اجرا هستند.

نحوه عملکرد تراکنش ها در بلاک چین

در بلاک چین، تراکنش‌ها به صورت زنجیره‌ای از بلوک‌های به هم پیوسته ثبت می‌شوند که هر کدام حاوی مجموعه‌ای از تراکنش‌ها هستند. هر کاربر می‌تواند یک فرآیند معاملاتی را از طریق کیف پول خود ایجاد کند، این تراکنش شامل آدرس فرستنده، آدرس گیرنده، مبلغ و امضای دیجیتال است. تراکنش به شبکه بلاک چین منتقل می‌شود و در اختیار تمام گره‌های شبکه قرار می‌گیرد.

گره‌ها تراکنش را از نظر صحت اعتبار، مانند موجودی کافی فرستنده و امضای دیجیتال معتبر، بررسی می‌کنند. عملیات‌های معاملاتی تأیید شده در یک بلاک جدید توسط ماینرها که از رایانه‌های قدرتمند برای حل معادلات پیچیده ریاضی استفاده می‌کنند، بسته‌بندی می‌شوند. پس از حل معادله، بلاک جدید به زنجیره Blockchain اضافه می‌شود و تمام گره‌ها نسخه به‌روزرسانی شده زنجیره را دریافت می‌کنند.

با اضافه شدن بلاک‌های جدید به زنجیره، تراکنش‌های موجود در آن بلاک غیرقابل برگشت می‌شوند. این فرآیند تضمین می‌کند که این فرآیند‌های مالی به صورت امن، شفاف و قابل اعتماد مانند بانک ثبت می‌شوند. بلاک چین در حال تحول در نحوه انجام تراکنش‌ها و تبادل ارزش است و کاربردهای بالقوه متعددی در امور مالی، زنجیره تامین، مدیریت هویت و موارد دیگر دارد.

اصطلاحات مهم در بلاک چین

دنیای بلاک‌چین پر از اصطلاحات جدید و تخصصی است که درک آن‌ها می‌تواند برای مبتدیان دلهره‌آور باشد. تابع هش، گره، شبکه نظیر به نظیر و غیره از جمله این اصطلاحات هستند. واضح است که برای ورود به این عرصه باید معنی این عبارت را بدانید. در ادامه برخی از مهم‌ترین آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

شبکه نظیر به نظیر در بلاک چین

در بستر بلاک چین، شبکه نظیر به نظیر (P2P) ستون فقرات یک سیستم غیرمتمرکز و توزیع شده را تشکیل می‌دهد. در این نوع شبکه، برخلاف مدل‌های سنتی مبتنی بر سرور مرکزی، وظایف پردازش، تأیید تراکنش و ذخیره‌سازی داده‌ها بین تعداد زیادی از کامپیوترهای مستقل به نام گره توزیع می‌شود.

هر گره در سامانه P2P، کپی کاملی از بلاک چین را حفظ کرده و به طور فعال در فرآیند اجماع شرکت می‌کند. زمانی که تراکنش جدیدی ایجاد می‌شود، به جای ارسال به یک مرجع مرکزی، به طور همزمان به تمام گره‌های شبکه پخش می‌شود. سپس هر گره اعتبار تراکنش را با توجه به قوانین از پیش تعریف شده بررسی و تأیید می‌کند.

پس از رسیدن به اجماع کافی در مورد صحت تراکنش، آن به بلاک چین اضافه می‌شود و به روز رسانی برای همه گره‌ها ارسال می‌شود. این ساختار غیرمتمرکز مزایای متعددی را به ارمغان می‌آورد. امنیت به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد، زیرا هیچ نقطه واحدی برای هک یا از کار انداختن کل شبکه وجود ندارد. مقاومت در برابر سانسور نیز به دلیل ماهیت توزیع شده آن بالا است.

تابع هش در بلاک چین

در این پلتفرم جهانی، تابع هش نقش حیاتی ایفا می‌کند و به عنوان ستون فقرات امنیت و کارایی این فناوری عمل می‌کند. این تابع ریاضی، که به عنوان هشینگ نیز شناخته می‌شود، وظیفه‌ تبدیل حجم عظیمی از داده‌ها را به یک رشته کوتاه و منحصربه‌فرد به نام هش بر عهده دارد. تابع هش به گونه‌ای طراحی شده که بازیابی اطلاعات اولیه از روی هش غیرممکن است. این خاصیت، که به ویژگی یک‌طرفه معروف است، از دستکاری و جعل داده‌ها در بلاک چین جلوگیری می‌کند.

برای هر ورودی منحصر به فرد، یک هش منحصربه‌فرد ایجاد می‌شود. این خاصیت، که به ویژگی عدم تقارن معروف است، تضمین می‌کند که هیچ دو بلاک در زنجیره یکسان نباشند و از تراکنش‌های تکراری جلوگیری می‌کند. هرگونه تغییر در داده‌های یک بلاک، منجر به تغییر هش آن می‌شود. این امر به کلیه اعضای شبکه اجازه می‌دهد تا به سرعت هرگونه تغییر ناخواسته را شناسایی و از پذیرش آن جلوگیری کنند. تابع هش با تبدیل اطلاعات به یک رشته کوتاه، فضای ذخیره‌سازی و پهنای باند شبکه را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. با استفاده از هش می‌توان به سرعت و آسانی اطلاعات مورد نظر را در زنجیره بلوک پیدا کرد.

گره ها (Nodes) در بلاک چین

در این سیستم گره‌ها (Nodes) همانند رایانه‌هایی عمل می‌کنند که ستون فقرات این شبکه‌های غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهند. این گره‌ها وظایف حیاتی متعددی را بر عهده دارند که تضمین کننده‌ کارکرد روان و امن این بستر نوین معاملاتی هستند. هر گره در واقع یک کپی از کل بلاک‌چین را در اختیار دارد و به طور مداوم تراکنش‌های جدید را تایید و اعتبارسنجی می‌کند.

این فرآیند به حفظ اجماع در شبکه کمک و از بروز هرگونه تقلب یا دستکاری در اطلاعات جلوگیری می‌کند. گره‌ها همچنین وظیفه‌ ذخیره‌ اطلاعات Blockchain و به اشتراک گذاشتن آن با دیگر گره‌ها در سراسر جهان را بر عهده دارند. این امر به توزیع اطلاعات و غیرمتمرکز شدن شبکه کمک می‌کند و از وجود یک نقطه مرکزی که قابل هک یا از کار انداختن باشد، جلوگیری می‌کند.

کاربردهای مهم بلاک چین در حوزه های مختلف

بلاک چین، فراتر از کاربردهای اولیه در ارزهای دیجیتال، پتانسیل تحول‌بخشی در حوزه‌های مختلف را دارد. این در حالی است که بسیاری از افراد حاضر در این سامانه کارایی آن را در عرصه‌هایی مثل پزشکی، امور مالی و خدماتی، قراردادهای حقوقی نمی‌دانند. در ادامه علاوه بر شرح کاربرد این سامانه در حوزه‌های ذکر شده نقش Blockchain در ارز دیجیتال را نیز بررسی می‌کنیم.

بلاک چین در پزشکی

فناوری Blockchain، که بیشتر بخاطر کاربردش در ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین شناخته می‌شود، پتانسیل‌های تحول‌آفرینی در صنعت پزشکی نیز دارد. این فناوری به طور خلاصه، یک دفترکل توزیع‌شده و غیرقابل تغییر است که می‌تواند برای ذخیره امن و به اشتراک‌گذاری سوابق پزشکی، مدیریت زنجیره تامین دارو، تسهیل تحقیقات بالینی و موارد دیگر استفاده شود.

مزایای بالقوه استفاده از Blockchain در پزشکی قابل توجه است. به عنوان مثال، سوابق پزشکی ذخیره‌شده در این سامانه می‌توانند به طور امن در اختیار بیماران، پزشکان و سایر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی قرار بگیرند و در عین حال از دسترسی‌های غیرمجاز محافظت شوند.

بلاک چین در امور مالی و خدمات بانکی

بر خلاف انتطار پلتفرم ذکر شده در امور مالی و خدمات بانکی نیز کاربرد دارد. این فناوری بستر غیرمتمرکز، امن و شفافی را برای انجام تراکنش‌ها و تبادل اطلاعات فراهم می‌کند که می‌تواند مزایای متعددی را برای ذینفعان مختلف به ارمغان بیاورد. با حذف واسطه‌ها و اتوماسیون فرآیندها، بلاک چین می‌تواند به طور قابل توجهی هزینه‌های تراکنش را کاهش دهد.

تراکنش‌ها در blockchain می‌توانند به سرعت و به صورت real-time انجام شوند، که منجر به تسویه سریعتر و کارایی بیشتر می‌شود. ماهیت غیرمتمرکز Blockchain، جعل هویت و دستکاری اطلاعات را بسیار دشوار می‌کند و به‌طور قابل توجهی امنیت تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد. معاملات مالی در این سیستم به صورت عمومی ثبت می‌شوند و برای همه قابل مشاهده هستند، که بهبود شفافیت و ردیابی را به ارمغان می‌آورد.

بلاک چین در قرارداد و امور حقوقی

فناوری بلاک چین با ارائه بستری غیرمتمرکز، امن و شفاف، پتانسیل دگرگونی چشمگیری در حوزه قراردادها و امور حقوقی را دارد. Blockchain می‌تواند برای ایجاد هویت‌های دیجیتال امن و قابل تأیید استفاده شود. این امر به نوبه خود می‌تواند به ساده‌سازی فرآیندهای احراز هویت و تایید در معاملات حقوقی و همچنین کاهش خطر سرقت هویت کمک کند. این پلتفرم می‌تواند برای ثبت امن و دائمی اسناد حقوقی مانند اسناد املاک، اوراق بهادار و سوابق پزشکی استفاده شود. این کارایی به نوبه خود قادر است به کاهش جعل و کلاهبرداری کمک کرده و دسترسی به سوابق را برای افراد مجاز آسان‌تر کند.

بلاک چین در رمز ارزها

Blockchain، فناوری نوظهوری که زیربنای ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم را تشکیل می‌دهد، در حال دگرگونی مفهوم پول و نحوه تعامل ما با آن است. این سیستم مبتنی بر دفتر کل توزیع‌شده، تراکنش‌ها را به صورت زنجیره‌ای از بلوک‌های رمزنگاری‌شده ثبت می‌کند و امنیت، شفافیت و عدم تمرکز را به ارمغان می‌آورد.

در هسته اصلی Blockchain، یک دفتر کل غیرقابل تغییر قرار دارد که در آن تمام تراکنش‌ها به طور عمومی ثبت می‌شوند. این دفتر کل توسط همه participating computers در شبکه به اشتراک گذاشته و توسط cryptography محافظت می‌شود و جعل یا دستکاری اطلاعات را عملاً غیرممکن می‌کند.

سخن پایانی

بلاک چین انقلابی در حال وقوع در بسیاری از صنایع، از امور مالی و زنجیره تامین گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی و رای‌گیری است. این فناوری شگفت انگیز پتانسیل حل برخی از پیچیده‌ترین چالش‌های جهان را دارد و فرصت‌های بی‌نظیری برای نوآوری و پیشرفت ارائه می‌دهد. آی بلود به عنوان پیشگام در این زمینه، به طور فعال در حال توسعه راه حل‌های Blockchain نوآورانه برای پاسخگویی به نیازهای مختلف مشتریان خود است. با تعهد به ارائه امنیت، شفافیت و کارایی، آی بلود به دنبال ایجاد دنیایی است که در آن Blockchain به نفع همه باشد.